Artikuluan irudixetako bat.

Hau ere JOSPT-eko ale famatu hartatik dator, gutako batek Sci-Hub webgune pirataren bitartez eskuratutako txortatik alegia:

• LEWIS, Jeremy. MC CREESH, Karen. ROY, Jean Sebastien. GINN, Karen. 2015. Rotator Cuff Tendinopathy: Navigating the Diagnosis-Management Conundrum. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy 45(11):923–937. Sci-Hub.

Maila teorikotik eguneroko lanera ekartzeko moduko artikulua. Esku tartean darabiltzagun teoriak, praktikak, materialak eta pazienteak erretratatuta ikusi ditut, eta eguneroko prozedurak hobetzeko baliogarria izango zait. Osorik irakurtzeak merezi du, noski; hemen deigarrienak egin zaizkidan gauzak baino ez ditut azpimarratuko:

• Biratzaileen mahukatxoaren tendinopatiaren etiologiaz: 70-80 hamarkadan, Neer-ek akromionak eragindako narritadura seinalatu zuen etiologia nagusitzat (impingement sindrome famatua, karrera egin nuenean indarrean zegoen teoria); horren arabera aukerako tratamendua akromioplastia kirurgikoa izaten zen. Ikuspegi hau guztiz gaindituta dago (nahiz eta osagile batzuk oraindik enteratu ez), eta biratzaileen mahukatxoaren etiologia oraindik ezezaguna da; hobeto esanda: ez da etiologia bat eta bakarra, baizik eta faktore anitzek eragindakoa, eta haien artean nagusia lan karga da.
• Hemen ere, irudi frogek ez dute harreman zuzenik erakusten ehunen endekapen zeinuen eta sintomen artean: minik ez duen pertsona askotan mahukatxoaren endekapena aurkitu da, eta mina duten pertsona guztiek ez dute endekapen zeinurik. Autoreek sentsibilizazio zentralak paper garrantzitsua jokatzen duela uste dute.
• Entsaladari elementu gehiago botatzeko, autoreek test diagnostikoei arazo handi bat ikusten diote: ez dira espezifikoak. Hau da, biratzaileen mahukatxoaren muskuluak ezin dira banaka testatu, inguru horretan dauden 9 muskuluak eta 12 burtsak (!!) jokoan jarri gabe (neurri batean edo bestean, posturaren arabera).
• Era berean, ez dago argi biratzaileen mahukatxoaren eta burtsa subakromiodeltoideoaren patologien arteko harremana. Berdin prozesu inflamatorioek duten paperari buruz. Ai, gure ikasle denborako ziurtasunak non geratzen diren…!
• Akromioplastia eta bursektomia prozedura kirurgikoak ez dira plazeboaren kontra ikertu, beraz ez dakigu hauetatik etortzen den onura zein neurritan datorren interbentziotik, ostean datorren atsedenarengatik, edo plazebotik. Baina datu bat bereziki argigarria iruditu zait: sentsibilizazio periferikoa duten pazienteek (hiperalgesia edo min referitua) sorbaldeko kirurgiaren ostean, emaitza kaskarragoak izaten dutela.
• Diagnostikoaren ezintasunak alde batera utziz, autoreek testek gidatutako protokolo terapeutiko bat proposatzen dute: SSMP (Shoulder Symptom Modification Procedure). Protokolo honetan gorputzaren postura aldaketek sintometan duten eragina ikusten da, gero tratamenduaren norabidea horren arabera ezarriz. Erabiltzen diren aldaerak: zifosi dortsala, eskapularen posizioa, humero buruaren posizioa, eta neuromodulazioa (ez dakit zehazki zer esan nahi duen izen horrekin). SSMP prozedura honetan minaren etiologia zehatza ezagutzea baztertzen da, arazoari irtenbidea aurkitzearen mesedetan; oso irizpide egokia, nire ustez.
• Tratamenduei buruzko atal espezifikoan ere, ariketa aktiboak seinalatzen dira lehenengo aukera bezala, argi eta garbi, ebidentzia sendoaren babesarekin. Ondo egituratutako ariketa izan behar da, bistan da, eta progresio egokiarekin. Ariketa egiterako orduan, Holmgrenek etabar (2012) seinalatutako 5/10 mailako mina onargarria dela diote. Beti ere, narritagarri / ez narritagarri txantiloi patologikoak berezituz, tratamendua antolatzerako orduan. Narritagarritasuna burtsen inplikazio handiagoarekin lotzen dute (Santavirtak etabar 1992-ean seinalatua), eta kasu hoietan analgesia egokia (farmakoak) tratamenduaren parte garrantzitsua izaten da.

Azken gauza bat, ez artikuluan ikasitakoari buruz, baizik eta berau irakurtzean sortutako erreflexioa. Ea zelan azaltzen dudan, zientziaren aurkako amimefuncionista itxura gehiegi eman barik. Ebidentzian oinarritutako fisioterapia eredu baterantz joan nahi dugunok behin eta berriz esaten dugu ikusten duguna, egiten duguna, neurtzeko modukoa eta erreproduktiblea izan behar dela (zientziak bere kanonetan agindutako legez). Baina horrelako gauzak irakurtzean (“ondo egituratutako ariketa”… “progresio egokia”… “narritagarria eta ez narritagarria bereiztea”…) behin eta berriro “ojimetro” famatua etortzen zait gogora. Alegia: hori neurtzean faktore subjektiboaren pisua oso handia da. Hori lehendik ere egiten genuen, ebidentzia zientifikoaren zale bihurtu baino askoz ere lehenagotik! Orduan, zer aurreratu dugu? galdetzen diot nire buruari. Agian gure mugez, gure gabezietaz konsziente izatea, eta hutsune oteizatar hori arrazonamendu eskema orokor batean integratzea (to!). Zentzu horretan, oso egokia deritzot artikuluari jarri dioten izenburua.

Fisteus blogerako, 2017ko zezeillan 22xa.